नौ देश सम्मिलित अन्तराष्ट्रिय बिज्ञ समुह प्राचिन कपिलवस्तुमा

कपिलवस्तु १२ चैत
नौ देश सम्मिलित अन्तराष्ट्रिय बिज्ञ समुह (थिङक ट्यांक ) प्राचिन कपिलवस्तुको तिलौराकोटको अवलोनक गरेका छन । बृहत्तर लुम्बिनी क्षेत्रको समग्र विकासका लागि सुझाव दिन गठीत थिङक ट्यांक समुह लुम्बिनी हुदै तिलौराकोट आएका हुन ।
समुह ल्म्बिनीमा ३ दिन कार्यशाला संपन्न गरी तिलौराकोट पुगेका हुन । युनेस्कोको हेडक्वाटरका प्रोफेसर रोलान लिनलको अगुवाईमा टोलीले तिलौराकोट र चेत्रादेईमा भईरहेको उत्खनन स्थलको अनुमगन र निरिक्षण गरेको हो । टोलीमा जापानिज बिश्व बिदालयका प्रोफेसरहरु, अमेरिका, फ्रान्स, श्रीलका, भारत, म्यानमार, अस्टे«लिया ईटली,थाईल्यान्ड लागतायत देशका बिज्ञहरु छन ।
टोलीलाई बेलायत स्थित दुर्हम बिश्व बिद्यालयका प्रोफेसर रबिन कनिङघमले तिलौराकोट क्षेत्रमा बिगत १० बर्ष देखि गरिएको उत्खनन, उपलब्धी, ऐतिहासिक पृष्ठभुमी, प्रगति लगायतका बिषयमा जानकारी गराएका थिए ।
तिलौराकोटको पुर्वी, पश्चिमी, उत्तर र दक्षिण क्षेत्रमा गरिएको उत्खनन , भेटिएको प्रमाणहरुले बिज्ञ टोलीहरु उत्साही भएको पुरातत्व बिभागका प्रमुख पुरातत्व अधिकृत राम बहादुर कुवरले बताए । बिज्ञहरुको टोलीले अध्ययन अनुसंधान पछि बहत्तर लुम्बिनी बिकासमा के कस्तो विकास नर्ग सकिन्छ भन्ने बारे सुझाव दिने उनले बताए ।
टोलीको आमगनले बिश्व संपदा सुचीमा सुचीकृतको प्रकृयामा रहेको तिलौराकोट क्षेत्रको विकासमा समेत मद्दम मिल्ने उनले बताए ।
संपदाको उत्खनन्, संरक्षण गर्दै उत्कृष्ट शान्तिधाम बनाउन बिज्ञ समुहको तिलौरकोट आगमन समेत महत्वपुर्ण रहेको लुम्बिनी विकास कोषका सदस्य सचिव सानुराजा शाक्यले बताए । बिज्ञ समुहले तिलौराकोट सहीत बहत्तर लुम्बिनी क्षेत्रमा परेका संपदाहरुको पुरातत्व, संरक्षण गर्न योजना र सुझावहरु सुझाउने उनले बताए । । लुम्बिनी क्षेत्रमा संरक्षणको मुल्यमान्यता राख्दै विकास गर्न सरकार, पुरातत्व विभाग, युनेस्को नेपाल र लुम्बिनी विकास कोषले स्वदेशी विदेशी विषेशज्ञ संमिलित बिज्ञ समुह बनाएको हो । यो थिङक ट्यांक समुह हो ।
समुहलाई बृहत्तर लुम्बिनी क्षेत्रका संपदाको संरक्षण, बैज्ञानिक अध्ययन अनुसन्धान र शान्तिधामको विकासकालागि सुझाव दिने कार्यादेश छ । विश्व संपदास्थलको नेचुरल स्याण्डस्क्यापिङ संरक्षण गर्ने, संपदाको मुल्यमान्यता अनुसार काम भए नभएको अनुगमन गर्ने र एक वर्षकालागि गर्ने कामका विषयमा रायसुझाव दिनेछ ।
विश्व संपदा सुचिमा बुद्धस्थल तिलौराकोटलाई सूचिकृत गर्न बिज्ञहरुको समुहको आगमनले मद्दम मिल्ने लुम्बिनी विकास कोषका वरिष्ठ प्रशासकिय अधिकृत ज्ञानीन राईले बताए । तिलौराकोट र रामग्राम सन् १९९६ मा युनेस्को टेन्टेटिभ लिस्टमा परेका छन् । पूर्ण रुपमा पर्न बाकी छ ।